Ważnymi elementami budującymi tożsamość nowej jednostki są jej herb i flaga. Oprócz wymiaru integracyjnego pełnią on także rolę znaku rozpoznawczego i wizytówki, promują region i jego mieszkańców. Korzystając z danego przez ustawodawcę prawa władze powiatu średzkiego zadecydowały o potrzebie ustanowienia lokalnej symboliki praktycznie na początku pierwszej kadencji. Droga do celu nie była łatwa.
Po podjęciu przez radę pierwszej uchwały w tej sprawie (30 sierpnia 1999 r.) Instytut Heraldyczno-Weksylologiczny zakwestionował poprawność przyjętych wzorów. Po dokonaniu niezbędnych korekt, rada 11 października podjęła uchwałę uchylającą tę z sierpnia i ustalającą wzory nowe, tym razem poprawne. Nie był to jednak koniec. Okazało się bowiem, że brak opinii ministra spraw wewnętrznych i administracji (mimo wystosowania przez radę powiatu do MSWiA wymaganego wniosku w tej sprawie) stał się dla wojewody dolnośląskiego podstawą do wszczęcia postępowania nadzorczego i uchylenia uchwały. Co ciekawe, opinia taka jest niezbędna mimo, że nie jest wiążąca.
Mówi się, że do trzech razy sztuka i jest w tym sporo racji. Trzecia uchwała – obowiązująca po dzień dzisiejszy – została podjęta 3 kwietnia 2000 r. i tego samego dnia weszła w życie. Od tego dnia oficjalny i uznany herb powiatu to tarcza dzielona w tzw. słup. Połowa dolnośląskiego orła znajdująca się na jej lewym, złotym (żółtym), symbolizuje przynależność powiatu do województwa dolnośląskiego. Przy wyborze elementów na prawą, zieloną, cześć tarczy uwzględniono historyczne znaczenie prawa średzkiego dla rozwoju miast i samorządności na Dolnym Śląsku, charakter powiatu i ilość jednostek administracyjnych (gmin) wchodzących w jego skład. Berło samo w sobie symbolizuje znaczenie prawa średzkiego. Pięć bereł, to pięć gmin. Berło symbolizujące Środę Śląską zwieńczono murowaną koroną. Trójliść koniczyny na pozostałych symbolizuje gminy wiejskie. Ważne jest też, że w przeszłości berła przysługiwały osobom stojącym na czele gmin (zarówno miejskich jak i wiejskich). Zielony kolor pola nawiązuje do rolniczego charakteru powiatu.
Tyle o herbie. Co się natomiast tyczy flagi, to kolory czarny i złoty (żółty) są kolorami województwa dolnośląskiego uzupełnionymi barwą zieloną. Umieszczenie na fladze herbu powiatu sprawiłoby, że stałaby się mało czytelna. Dlatego też dodano do niej tylko znane z herbu berła. Całość zaprojektował i przekazał władzom powiatu wraz z prawami autorskimi dyrektor Instytutu Heraldyczno-Weksylolgicznego Alfred Znamierowski. Herb i flaga powiatu dostępne są także dla podmiotów z urzędem niezwiązanych, jednak wykorzystanie ich wymaga zgody zarządu powiatu.
Wywołać dobre skojarzenia, pozytywnie zapaść w pamięci, a przed wszystkim „odciążyć” często nadmiernie eksploatowany herb – takie najczęściej, w przypadku samorządu terytorialnego, są powody projektowania logotypów.
Logo mające zastosowanie do celów identyfikacyjnych, popularyzatorskich, promocyjnych i korespondencyjnych, znak stosowany na materiałach biurowych, informacyjnych i reklamowych, na stronie internetowej, na stoiskach wystawowych, lub w wydawnictwach rozpowszechnianych przez starostwo od roku 2012 ma także powiat średzki.
Konkurs na nowy znak rozpoznawczy powiatu ogłoszono 7 grudnia 2011 r. Trzydziestu uczestników nadesłało 54 prace. Ostateczne decyzje komisji konkursowej zapadły 30 kwietnia 2012 r. Zwyciężyła praca Jacka Katy. Zwycięska praca nawiązuje do wieży przy kościele św. Andrzeja w centrum Środy Śląskiej. Jest to charakterystyczny punkt miasta i całego powiatu. Wieża ma pięć blank (zębów), które symbolizują gminy powiatu. W kształt wieży wpisana jest uproszczona, dla większej czytelności, forma korony ze Skarbu Średzkiego. Barwy logo zostały zainspirowane herbem i flagą powiatu. Liternictwo powiązano z formą logo, aby znak nabrał zwartego charakteru. Uchwałę w sprawie przyjęcia logo i zasad jego używania podjęto 6 września 2012 r.
O autorze słów kilka: Jacek Kata - mieszkaniec Środy Śląskiej. Absolwent wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych, Wydział Form Przemysłowych, specjalizacja – projektowanie produktu, projektant, fotografik, malarz.
